فسخ

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فَسْخ

(در لغت به‌معنای ازهم گسیختن و جداکردن) از نظر حقوقی، به‌معنای متوقف‌کردن اثر عقد یا قرارداد است. فسخ مخصوص عقود و قراردادهاست که با تراضی منعقد شده‌اند و اجرای آن‌ها با اعلام فسخ متوقف می‌شود. فسخ ازجمله حقوقی است که ممکن است به‌موجب قرارداد ایجاد شود یا به‌موجب قانون. فسخِ قراردادی دو صورت دارد: ۱. فسخ به‌علت تخلف، مانند این‌که در قرارداد شرط شده باشد در صورت تخلف یکی از طرفین قرارداد، طرف مقابل حق دارد آن را فسخ کند؛ ۲. فسخ بدون ذکر علت، مانند این‌که در قرارداد قید شود هریک از طرفین حق دارد، قرارداد را یک‌طرفه برهم زند. فسخ به‌موجب قانون، آن است که قانون به یکی از طرفین اجازه دهد در موارد معیّن قرارداد را یک‌طرفه فسخ کند، مثلاً در صورت معیوب‌بودن مبیع، خریدار حق دارد عقد را یک‌جانبه فسخ کند. حق فسخ به‌موجب قانون را خیار/اختیار نیز گویند و موارد و شرایط استفاده از آن در قانون آمده است. حق فسخ ازجمله ایقاعات است و یک‌طرفه اعمال می‌شود؛ در صورتی‌که هر دو طرف قرارداد به فسخ تراضی کنند، آن را تفاسخ یا اقاله گویند. اثر فسخ ناظر به آینده است و از زمان اعلام فسخ قرارداد مؤثر است.