فسفر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فُسْفُر (phosphorus)
مشتق از فسفروس[۱] یونانی به‌معنای کم‌تحمل. عنصری غیر فلزی[۲] و شدیداً فعال، با نماد P، عدد اتمی ۱۵، جرم اتمی نسبی[۳] ۳۰.۹۷۳۸. در طبیعت به‌صورت فسفات[۴]، عموماً به‌شکل کانی[۵] آپاتیت[۶]، یافت می‌شود و برای حیات حیوانات و گیاهان ضروری است. ترکیبات فسفر در کودها، مواد شیمیایی آلی متنوع، کبریت‌ها، مواد آتش‌بازی، و در فولاد و شیشه به‌کار می‌روند. در ۱۶۷۴، اولین‌بار کیمیاگر آلمانی، هنینگ براند[۷]، فسفر را شناسایی و آن را از اوره[۸] تهیه کرد. این عنصر سه شکل آلوتروپیک[۹] دارد: یک پودر سیاه، یک جامد مومی به رنگ زرد ـ ‌سفید که خود‌به‌خود در هوا آتش می‌گیرد و گاز سمی پنتواکسید فسفر[۱۰] تولید می‌کند، و یک پودر قرمز ـ قهوه‌ای که نه سمی است و نه خود‌به‌خود می‌سوزد.

 


  1. Phosphorus
  2. nonmetallic
  3. relative atomic mass
  4. phosphate
  5. mineral
  6. apatite
  7. Henning Brand
  8. Urine
  9. all otropic form
  10. phosphorus pentoxide