فضل بن سهل سرخسی (سرخس ۱۵۴ـ ۲۰۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فَضْل بن سَهْل سَرَخْسی (سرخس ۱۵۴ـ ۲۰۲ق)
ملقب به ذوالرّیاستین، وزیر ايراني مأمون عباسی. برخی می‌گویند پدرش در روزگار هارون‌الرّشید (۱۷۰ـ۱۹۳) اسلام آورد و به گفتۀ برخی دیگر خود او در ۱۹۰ق به خواست مأمون مسلمان شد. فضل در آغاز پیشکار یحیی بن خالد برمکی بود و سپس ملازم مأمون شد و چون مأمون به خلافت رسید (۱۹۸ـ۲۱۸)، وی را به صدارت خویش برگزید. فضل را از آن روی ذوالرّیاستین می‌خواندند که هم کار سپاه و هم وزارت را برعهده داشت. درایت و شایستگی وی چندان بود که مأمون از قدرت او بیمناک شد و سرانجام فرمان به قتلش داد. او را در حمام سرخس کشتند. گویند که از علت‌های کشتن فضل هواداری وی از خلافت علویان و ارادتش به علی بن موسی‌الرضا (ع) بوده است. پس از او برادرش حسن به وزارت مأمون رسید. فضل در ادبیات عربی مهارت فراوان داشت.