فلدسپات
فِلْدِسْپات (feldspar)
(یا: فلدسپار) گروهی از کانی[۱]های سیلیکاتی. فلدسپات‌ها فراوان‌ترین مادّۀ معدنی در پوستۀ زمین[۲]اند. سازندۀ اصلی سنگ‌های آذرین[۳]اند و در اغلب سنگ‌های دگرگونی[۴] و سنگ‌های رسوبی[۵] نیز یافت می‌شوند. همۀ فلدسپات‌ها حاوی سیلیسیم[۶]، آلومینیوم، و اکسیژن‌اند که به‌هم متصل شده‌اند تا شکلی داربستی[۷] ایجاد کنند. فضاهای خالی داخل این ساختار[۸] داربستی را سدیم[۹]، پتاسیم[۱۰]، کلسیم[۱۱]، و به‌ندرت باریوم[۱۲]، با نسبت‌های گوناگون، اشغال می‌کنند. فلدسپات‌ها بلور[۱۳]های سفید، خاکستری، یا صورتی تشکیل می‌دهند و سختی آن‌ها در مقیاس موس[۱۴] شش است. چهار کانی زیر معرّف چهار ترکیب کاملاً متمایز فلدسپات‌هایند: اورتوکلاز[۱۵] با فرمول KAlSi۳O۸، آلبیت[۱۶] با فرمول NaAlSi۳O۸ آنورتیت[۱۷] با فرمول CaAl۲Si۲O۸، و سلزین[۱۸] با فرمول BaAl۲Si۲O۸. فلدسپات‌های قلیایی پلاژیوکلاز[۱۹] حاوی مقادیر متفاوت سدیم، مانند آلبیت، و کلسیم، مانند آنورتیت، و مقادیر جزیی پتاسیم‌اند. فلدسپات‌های قلیایی[۲۰]، شامل اورتوکلاز، مقدار زیادی پتاسیم، مقدار کمتری سدیم، و اندکی کلسیم دارند. فلدسپات معروف به ماه‌سنگ (حجرالقمر)[۲۱] شبیه مروارید است و در جواهرسازی به‌کار می‌رود. سالانه تقریبا ۴هزار تن فلدسپات در صنایع سرامیک مصرف می‌شود. فلدسپات‌ها گروهی از کانیهای سنگ‌سازند که تقریباً ۶۰ درصد از پوستۀ زمین را تشکیل می‌دهند.