فلزنگاری
فلزنگاری (metallography)
بررسی ساختار فلزات و آلیاژ‌ها، با استفاده از میکروسکوپ نوری یا الکترونی و فنون پراش پرتو ایکس. سطوح فلزات و سطوح شکست آن‌ها، هرگاه با چشم غیرمسلح یا با استفاده از ذره‌بین یا میکروسکوپ متالورژیکی یا دوچشمی با بزرگ‌نمایی کمتر از ده مشاهده شوند، اطلاعات ارزشمندی را دربارۀ ناهمگنی بلوری، شیمیایی، و مکانیکی ماده فراهم می‌آورند. ناهمگنی بلوری را در فلزنگاری دانه می‌نامند. ناهمگنی شیمیایی از وجود ناخالصی‌ها و جدانشینی عناصر شیمیایی و آخال‌‌های غیرفلزی ناشی می‌شود. ناهمگنی مکانیکی از تغییرشکل‌‌های موضعی ساختار، افزایش طول یا واپیچش آخال‌‌های غیرفلزی، و نواحی جدانشینی شیمیاییِ ناشی از فرآیند‌‌های سردکاری تشکیل می‌شود. بررسی میکروسکوپیِ سطوح صیقل‌خورده یا حکاکی‌شده، با بزرگنمایی‌‌هایی در گسترۀ ۱۰۰ تا ۱۵۰۰، اطلاعاتی از‌قبیل اندازه و شکل دانه‌‌ها، توزیع فاز‌‌های ساختاری و آخال‌‌های غیرفلزی، خُردجدانشینی‌ها، و سایر شرایط ساختاری را فراهم می‌آورد. حکاکی عبارت است از قراردادن سطح صیقل‌کاری‌شدۀ فلز در معرض عاملی خورنده که می‌تواند با انحلال انتخابی و تحت کنترل سازنده‌‌ها، ساختار فلز را آشکار کند. استفاده از نور قُطبیده برای آشکارکردن ساختار دانه، آشکارسازی جهت‌گیری ترجیحی، بررسی قشر‌‌های اکسیدی سطحی، و شناسایی فاز‌‌هایی با ترکیب شیمیایی متفاوت سودمند است. در میکروسکوپ الکترونی، به‌جای باریکۀ نور، باریکه‌ای از الکترون‌ها روی سطح تابانده می‌شود. در روش‌‌های پراشِ پرتو ایکس، باریکه‌ای از پرتو ایکس را به نمونۀ فلزی می‌تابانند و طرح پراش حاصل از صفحه‌‌‌های اتمی با فواصل منظم را روی فیلم عکاسی ثبت و سپس بررسی می‌کنند.