فولانی
فولانی (Fulani)
از اقوام غرب افریقا، ساکن در بخش جنوبی صحرا[۱] و ساحل[۲]. زبان فولانی به چهار گویش تقسیم می‌شود و به شاخۀ اطلس غربی خانوادۀ زبانی نیجری ـ کنگویی تعلق دارد و بیش از ۱۰میلیون نفر به آن سخن می‌گویند. فولانی‌ها از دیرباز شبان‌های کوچنده و تاجر بوده‌اند، اما بسیاری از آن‌ها امروز اسکان یافته و کشاورز شده‌اند یا در شهرها زندگی می‌کنند. گروه‌های فولانی را می‌توان در کشورهایی چون سنگال، گینه، مالی، بورکینافاسو، نیجر، نیجریه، چاد و کامرون یافت. گروه بزرگی از فولانی‌ها در گذشته مسلمان شدند و به گسترشِ اسلام در غرب افریقا یاری رساندند. در اواخر قرن ۱۸ به رهبری عثمان دن فودیو[۳] جنگی را علیه حکام هوسا[۴] آغاز کردند که به ایجاد امارات متعددی منجر شد و سوکوتو[۵] را پایتخت دینی خود قرار دادند. در اواخر قرن ۱۹، قدرت امپراتوری فولانی زوال یافت و این امر از عوامل مؤثر در حاکمیت انگلستان بر آنان بود.