فولتون، رابرت (۱۷۶۵ـ۱۸۱۵)
فولْتون، رابِرت (۱۷۶۵ـ۱۸۱۵)(Fulton, Robert)
مخترع و مهندس امریکایی، و طراح نخستین کشتی بخار کارا. در فرانسه، زیردریایی ناتیلوس[۱] را برای ارتش ناپلئون ساخت (۱۸۰۱) و در رود سن[۲] کشتی‌رانی با نیروی بخار را آزمود، سپس، به امریکا بازگشت. در امریکا، نخستین کشتی بخار مهم با نام کلرمونت[۳] را ساخت. در ۱۸۰۷، این کشتی روی رود هودسن[۴]، در مسیر نیویورک و آلبنی[۵]، به رفتوآمد پرداخت. نخستین ناو جنگی بخار ۳۸ تنی را نیز با نام یواس‌اس فولتون[۶] طراحی کرد و بر ساخت آن نظارت داشت (۱۸۱۵). در پنسیلوانیا زاده شد و در فیلادلفیا به تک‌چهره‌سازی[۷] پرداخت. برای تحصیل در رشتۀ هنر به انگلستان رفت (۱۷۸۷)، اما تحت تأثیر انقلاب صنعتی[۸]، از ۱۷۹۳ خود را وقف مهندسی کرد. او وسیله‌ای برای تغییر مسیر قایق‌هایی ساخت که در کانال‌های مناطق صعب‌العبور کشور رفتوآمد می‌کردند. همچنین، ماشین‌هایی برای بریدن سنگ مرمر و بافتن طناب طراحی و ثبت کرد. نوعی کشتی لایروبی مکانیکی نیز برای احداث کانال ساخت. در ۱۷۹۶، به فرانسه رفت و آزمایش‌هایی برای نصب ماشین بخار انگلیسی روی قایق رودخانه‌ای صورت داد. چرخ‌های پره‌ای این قایق، که خود آن را طراحی کرده بود، در بغل آن قرار داشتند. ساختار کشتی‌های بخار او طبق نمونه‌های مخترعان امریکایی، جیمز رامزی[۹] و جان فیچ[۱۰]، بود. کشتی بخار کلرمونت، که با نام نورت ریور استیم بوت[۱۱] به‌ثبت رسیده بود، چرخ‌های پره‌دار و موتوری با قدرت هجده کیلووات (۲۴ اسب بخار) داشت و با سرعت میانگین هشت کیلومتر در ساعت حرکت می‌کرد. پس از این موفقیت، کارخانۀ کشتی‌سازی بزرگی در نیوجرسی[۱۲] تأسیس شد و قایق‌های بخار در اقیانوس اطلس، و بعدها در غرب به رفتوآمد پرداختند.