فوگل، هرمان (۱۸۴۲ـ۱۹۰۷)

فوگِل، هِرْمان (۱۸۴۲ـ۱۹۰۷)(Vogel, Hermann)
اخترشناس آلمانی، و کاشف ستاره‌های دوتایی طیفی. با اندازه‌گیری اثر دوپلر در خطوط طیفی ستاره‌ها، به‌منظور تعیین ‌سرعت آن‌ها، به اختلاف‌نظر دربارۀ اعتبار نظریۀ کریستیان دوپلر پایان داد که به بررسی حرکت‌های موجود در عالم می‌پرداخت. در لایپزیگ زاده شد. همان‌جا درس خواند و در ۱۸۶۳، در رصدخانۀ آن شهر آغاز به‌کار کرد. از ۱۸۸۲، سرپرست رصدخانۀ تازۀ تأسیس پوتسدام، در نزدیکی برلین، بود. فوگل به‌‌شدت در زمینۀ خصوصیات طیف‌شناختی سیاره‌ها، سحابیها، روشنایی‌های شمالی، دنباله‌دارIII ۱۸۷۱، و خورشید کار می‌کرد و طیف ۴هزار ستاره را بررسی کرد. او از طیف نورسنجی برای بررسی نواختر دجاجه ۱۸۷۶‌ استفاده کرد و نتایج کارش نخستین گواه تغییر طیف نواختر طی مرحلۀ کم‌فروغ‌شدن را فراهم آورد. همچنین، از طیف‌های عکاسی برای تهیۀ فهرست‌نامۀ ستاره‌ها استفاده کرد و روشی عکاسی برای تعیین دقیق سرعت‌های شعاعی ستاره‌ها ابداع کرد. کشف دوتایی‌های طیفی فوگل ناشی از بررسی جابه‌جایی خطوط طیفی ستاره‌های رأس‌الغول و سماک اَعزَل بود. در آن زمان، ندیمهای این دو ستارۀ دوتایی گرفتی با وسایل اُپتیکی به‌صورت اشیای جداگانه تشخیص‌پذیر نبودند. فوگل با استفاده از طیف نگارهای خود ابعاد سامانۀ ستارۀ دوتایی رأس‌الغول، قطر هر دو ستاره، سرعت مداری، و جرم کل سامانه را به‌دست آورد و در ۱۸۸۹، فاصلۀ این دو مؤلفه را تعیین کرد.

 

---