فیصل بن عبدالعزیز (ریاض ۱۹۰۵ـ۱۹۷۵)
فِیْصَل بن عَبدالعَزیز (ریاض ۱۹۰۵ـ۱۹۷۵)
| فِیْصَل بن عَبدالعَزیز | |
|---|---|
| زادروز |
ریاض ۱۹۰۵م |
| درگذشت | ۱۹۷۵م |
| ملیت | عربستانی |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
| خویشاوندان سرشناس | ملک عبدالعزیز بن سعود (پدر) |
پادشاه عربستان سعودی از ۱۹۶۴. بدون نخست‌وزیر حکومت کرد و پس از چهار‌برابر‌شدن بهای جهانی نفت (۱۹۷۳ـ۱۹۷۴) با استفاده از درآمدهای سرشار سالانۀ نفتی عربستان سعودی، که از ۳۳۴ میلیون دلار (۱۹۶۰) به ۲۲.۵ میلیارد دلار (۱۹۷۴) رسید، برنامۀ نوسازی اقتصادی کشورش را با موفقیت به اجرا گذاشت. سیستم رفاهی سخاوتمندانه‌ای تأسیس کرد که مراقبت‌های پزشکی و آموزش رایگان تا مقطع کارشناسی ارشد، و پرداخت یارانۀ مواد غذایی، آب، سوخت، برق، و اجاره‌بها را دربر‌داشت؛ بر‌ده‌داری را غیرقانونی اعلام، و به سایر کشورهای عرب در مبارزه با رژیم اشغالگر قدس کمک مالی کرد. در مارس ۱۹۷۵ فیصل را برادر‌زاده‌اش، مُسعِد که اختلال مغزی داشت، به‌قتل رساند و برادر ناتنی‌اش، خالد، پادشاه شد. فیصل یکی از ۴۳ پسر ملک عبدالعزیز بن سعود، بنیاد‌گذار سلسلۀ سعودی بود. فیصل دوش به دوش پدرش جنگید و سپاه او در منطقۀ حجاز، واقع در غرب عربستان، بر ارتش حسین بن علی پیروز شد (۱۹۲۵). نایب‌السلطنۀ حجاز (۱۹۳۲) و وزیر خارجه (۱۹۴۰) شد. «نخستین رونق استخراج و صدور نفت» (۱۹۴۷ـ۱۹۵۲) در شکل‌دادن سیاست‌های سعودی نقش اصلی را برعهده داشت. در ۱۹۵۳ هنگامی‌که برادر ناتنی‌اش، سعود، به تخت نشست فیصل ولیعهد اعلام شد، و همچنان در سمت وزیر امور خارجه به خدمت ادامه داد. از ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ و نیز از ۱۹۶۲ به‌بعد نخست‌وزیر بود. فیصل که طرفدار مدرن‌سازی و غربی‌کردن تدریجی کشورش بود در دهۀ ۱۹۶۰ با ملک سعودِ محافظه‌‌کار اختلاف پیدا کرد و سعود ناچار شد در نوامبر ۱۹۶۴ به‌نفع فیصل از سلطنت استعفا کند. فیصل در ریاض زاده شد.