قانون علمی

قانون عِلمی (scientific law)

در اصطلاح علمی، حکمی نظری دربارۀ دسته‌ای مشخص از پدیده‌ها، حاکی از بروز نتیجه‌ای معیّن (و قابل پیش‌بینی) در صورت جمع آمدن شرایطی معیّن. در قانون علمی، نقیضین ممکن نیست و حتی یک مورد استثناء قانون علمی را باطل می‌گرداند. قوانین علمی ذاتاً طبیعی و جهان‌شمول‌اند. مهم‌ترین قوانین علمی شناخته شده عبارت‌اند از: قانون گرانش (جاذبه)، قوانین حرکت، قانون سقوط اجسام و قانون توارث. برخی از قوانین کشف شدۀ طبیعت را به‌نام کاشف آن نامیده‌اند؛ قانون پاسکال و قوانین کِپلر از این دسته‌اند. آگاهی بر قوانین علمی، منجربه کاربردی شدن آن‌ها و بعضاً منتج به اختراعات، اکتشافات و ابداعاتی می‌شود که در زندگی انسان و سیر تمدن و فرهنگ بشری تأثیر می‌گذارد. قوانین، ازجمله قانون بویل و قانون‌های حرکت نیوتون، مبنای ساختار نظری علوم فیزیکی را تشکیل می‌دهند. امکان دارد که قانون علمی تدقیق شود، چنان‌که اینشتین نشان داد قوانین حرکت نیوتون برای اجسامی که با سرعت‌هایی نزدیک به سرعت نور حرکت می‌کنند صادق نیست.

 

---