قایتبای

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قایْتْبای ( ـ۹۰۲ق)
(یا: ابونصر؛ مشهور به ملک اشرف) از مهم‌ترین‌ سلاطین‌ مصر و شام‌ از سلسلۀ‌ ممالیک‌ برجی‌. تاریخ‌ تولد او را برخی‌ ۸۱۵ق و برخی‌ ۸۲۰ق ذکر کرده‌اند. هنگامی‌ که‌ او در ۸۳۹ق به‌ مصر آورده‌ شد، برسبای‌ وی‌ را خرید و از آن‌ پس‌ مناصب‌ گوناگونی‌ را در دستگاه‌ ممالیک‌ آزمود و در زمان‌ تمربغا به‌ اتابکی‌ لشکر انتخاب شد. پس‌ از آن‌ در ۸۷۳ق لشکریان‌ وی‌ را به‌ جانشینی‌ تمربغا برگزیدند و او رسماً سلطان‌ مصر و شام‌ گردید. قایتبای‌ پس‌ از سلطنت‌ با تمربغا به‌ مدارا رفتار کرد و او را به‌ مرز دمیاط‌ فرستاد. ازجمله‌ مشکلات‌ عدیده‌ای‌ که‌ ممالیک‌ با آن‌ روبه‌رو بودند، یکی‌ دولت‌های‌ ترکمان‌ و دیگری‌ دولت‌ عثمانی‌ بود. قایتبای‌ در طول‌ دوران‌ سلطنتش‌ در برابر حملات‌ ایشان‌ سرسختانه‌ ایستاد و توانست‌ دولت‌ ممالیک‌ را از تعرض‌ دشمنان‌ مصون‌ دارد. وی‌ فردی‌ شجاع‌، جسور، حکیم‌ و دانا بود.