قایق نشینان
قایق‌نشینان (boat people)
مهاجران غیرقانونی از راه دریا، به ویژه آن دسته از ویتنامی‌هایی که ویتنام جنوبی را پس از آن‌که در ۱۹۷۵ به اشغال ویتنام شمالی درآمد، به سوی هنگ‌کنگ، ترک کردند. در ۱۹۷۹، فقط در یک سال، نزدیک به ۶۹هزار قایق‌نشین به هنگ‌کنگ وارد شدند. در ۱۹۸۸، تصمیم گرفته شد که همۀ قایق‌نشینان را، جز در صورتی که ثابت کنند موقعیت پناهندگی دارند، مهاجر غیرقانونی بشناسند. مقام‌های چینی، پیش از به‌دست‌گرفتن امور هنگ‌کنگ در ۱۹۹۷، از همۀ ویتنامی‌ها خواستند که این سرزمین را ترک کنند. در پایان ۱۹۹۷، هنوز بسیاری از ویتنامی‌ها در هنگ‌کنگ به‌سر می‌بردند. در ژانویۀ ۱۹۹۸، شورای اجرایی هنگ‌کنگ[۱] به سیاست اعطای سرپناه به قایق‌نشینان پایان داد. در ژانویۀ ۱۹۹۶، برنامه‌ای برای تسریع بازگشت حدود ۳۸هزار قایق‌نشین موجود در جنوب شرقی آسیا اعلام شد که سازمان ملل نیز از آن حمایت کرد. در مه سال ۲۰۰۰، هنگ‌کنگ در‌پی تصمیمی که در فوریۀ همان سال برای اعطای اجازۀ اقامت به ویتنامی‌های هنگ‌کنگ گرفته شده بود، آخرین اردوگاه‌های در نظر گرفته شده برای قایق‌نشینان را تعطیل کرد. در فاصلۀ ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۲ حدود ۵۰۰هزار تن از مردم جنوب شرقی آسیا به دیگر کشورها پناهنده شدند که میزان مرگ و میرشان ۱۰ تا ۱۵درصد بود. از زمان به اجرا درآمدن سیاست گزینش[۲] (پرسش دربارۀ دلایل ترک ویتنام) در ۱۹۸۸، فقط به دَه درصد از ویتنامی‌هایی که به هنگ‌کنگ رسیدند پناهندگی داده شد و بقیه مهاجر اقتصادی[۳] شناخته شدند. در ۱۹۹۰، تعداد همۀ قایق‌نشینان در جنوب شرقی آسیا حدود ۹۰هزار تن بود که در مقایسه با ۱۹۸۸ افزایشی ۳۰هزار نفری را نشان می‌داد. اصطلاح قایق‌نشین دربارۀ پناهندگان کوبایی و اهل هائیتی نیز به‌کار می‌رود که خود را با قایق به فلوریدا در ایالات متحده رساندند. در‌پی برقراری دوبارۀ حکومت مردم‌سالار در هائیتی در سپتامبر ۱۹۹۴، تعداد قایق‌نشینان اهل هائیتی کاهش یافت.