قبطی

قِبْطی (Copt)
بازماندۀ مصریانی که در قرن ۱م به مسیحیت گرویدند و پس از غلبۀ عرب‌ها بر مصر اسلام را نپذیرفتند. آنان اکنون اقلیتی (نزدیک ده درصد) از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. زبان قبطی از خانوادۀ زبان‌های حامی ـ سامی است. از زبان مصریان باستان مشتق شده و زبان آیینی کلیسای قبطی است. آن را با الفبای یونانی و چند حرف دیگری که از خط دِموتی گرفته‌اند می‌نویسند. رئیس کلیسای قبطی بطریق (اسقف اعظم) اسکندریه است. از ۱۹۷۱ شنودای سوم (۱۹۲۳ـ ) صدوهفدهمین پاپ اسکندریه است. انورسادات رئیس‌جمهور مصر در ۱۹۸۱ او را به زندان انداخت و مسلمانان با او مخالف‌اند. پیش از غلبۀ عرب‌ها، اغلب مسیحیان مصر عقاید مونوفیزیتی یا تک‌سرشت‌باورانه داشتند و به‌عبارت دیگر عیسی مسیح را نه دارای دو وجه الهی و انسانی، بلکه دارای یک طبیعت واحد می‌دانستند. هنگامی‌که شورای خالکدون (۴۵۱م) این عقاید آنان را محکوم کرد، انشعاب کردند و مورد سرکوب جناح ارتُدوکس قرار گرفتند که به‌دلایل مذهبی و نیز وطن‌پرستانه با آن مخالف بودند. آنان به آسانی به سلطۀ عرب‌ها تن دادند اما بعد اربابان جدید نیز دست‌به سرکوب آن‌ها زد. اغلب شهرنشین‌اند و با جامه‌ها و رسم‌های متفاوتشان از مسلمانان متمایزند. ازدواج‌های آنان معمولاً با هم‌کیشانشان است.

 

---