قدسی مشهدی، محمد جان (مشهد ح ۹۹۰ـ لاهور ۱۰۵۶ق)
قُدسی مشهدی، محمد جان (مشهد ح ۹۹۰ـ لاهور ۱۰۵۶ق)
شاعر ایرانی. دانش‌های مقدماتی را در مشهد فراگرفت. نخست با کار بقالی روزگار می‌گذراند و در همان حال با اهل ادب معاشرت داشت. سپس به‌کار خزینه‌داری آستان قدس رضوی پرداخت. در جوانی حج گزارد. سپس در روزگار شاه‌جهان گورکانی به هند رفت و به دربار او پیوست. قصایدی در مدح شاه سرود که به خاطر آن‌ها چندبار صله گرفت. به نوشتۀ تاریخ تذکره‌های فارسی این‌که گویند ملک‌الشعرای دربار شاه‌جهان شد نادرست است؛ زیرا پیش از ورود او به دربار هند، کلیم کاشانی این مقام را احراز کرده بود. نیز این سخن که کلیم را شاگرد او دانسته‌اند نادرست است؛ با آن‌که بسیاری در همان عهد قدسی را در شعر برتر از کلیم می‌دانستند و کلیم خود نیز به استادی قدسی معترف بود. از سوی شاه‌جهان مأمور سرودن شاهنامه‌ای شد که با مرگ وی ناتمام ماند و کلیم کاشانی آن را به‌پایان رساند. در سرودن قصیده و مثنوی توانا بود. بزرگ‌ترین حامی وی در هند، عبدالله‌خان فیروز جنگ ( ـ۱۰۵۴ق) متخلص به زخمی بود که قصیده‌ای در مدح وی سروده است و هموست که سبب ورود قدسی به دربار هند شد. گورش را در مشهد یا کشمیر می‌دانند. از آثارش: ظفرنامۀ شاه‌جهانی؛ مثنوی وصف کشمیر به بحر هزج مسدس مقصور که ناتمام ماند؛ دیوان قدسی که به کوشش محمد قهرمان منتشر شده است (مشهد، ۱۳۷۵)؛ کلیات آثار قدسی؛ دو ساقی‌نامه.