قرارداد ۱۹۱۹

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قرارداد ۱۹۱۹
(یا: قرارداد وُثوقُ‌الدّوله) قراردادی که در ۱۱ ذیعقدۀ‌ ۱۳۳۷ق/۹ اوت‌ ۱۹۱۹ دولت انگلیس با همکاری وثوق‌الدوله،‌ نخست‌وزیر وقت‌، به ایران تحمیل کرد. براساس‌ این‌ قرارداد، دولت‌ ایران‌ برای‌ اصلاح‌ امور ارتش‌ و دارایی‌، از مستشاران‌ انگلیسی‌ استفاده‌ می‌کرد. هزینۀ‌ مستشاران‌ از وام‌ انگلستان‌ به‌ ایران‌ تأمین می‌شد که‌ در ازای‌ پرداخت این وام، عواید گمرکات‌ کشور به‌ انگلستان‌ می‌رسید. پس‌ از امضای‌ این‌ قرارداد، انگلستان‌ مبلغ‌ دو میلیون‌ لیره‌ با بهرۀ‌ ۷ درصد در اختیار وثوق‌الدوله‌ قرار داد و هیئتی از مستشاران خود را نیز به‌ ایران‌ فرستاد. اما، در پی اعتراض‌ جدی‌ برخی‌ِ نمایندگان‌ مجلس‌ و روزنامه‌نگاران، ازجمله علی دشتی، و فشار افکار عمومی‌ کشور و نیز مخالفت‌ کشورهای‌ رقیب‌ انگلیس‌، چون‌ امریکا و فرانسه‌، مجلس‌ شورای‌ ملی‌ این قرارداد را تصویب‌ نکرد.