قراقالپاق
قَراقالْپاق
(یا: قراقالپاقستان[۱]) ناحیه‌ای پهناور و خودمختار در شمال غربی ازبکستان با ۱۵۸هزار کیلومتر مربع مساحت و ۱,۳۴۳,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۴). مرکزش نوکوس[۲] و دیگر شهر بزرگ آن مونیاق[۳] است. شمال این ناحیه شامل زمین‌های کم‌ارتفاع پیرامون دلتای آمودریا[۴] است که قبلاً به دریای آرال[۵] می‌ریخت. نیمۀ‌جنوبی دریای آرال در این منطقه قرار دارد. این ناحیه به نام قوم قراقالپاق (به معنی کلاهخود سیاه) نام‌گذاری شده است که در جنوب دریاچۀ آرال زندگی می‌کنند و در ۱۸۶۷ مغلوب روسیه شدند. ناحیۀ خودمختار قراقالپاق در ۱۹۲۶ در قزاقستان[۶] تشکیل گردید و در ۱۹۳۰ به جمهوری شوروی[۷] واگذار شد؛ در ۱۹۳۲ به جمهوری خودمختار (بخشی از جمهوری سوسیالیستی ازبکستان[۸]) مبدل و سرانجام در ۱۹۳۶ ضمیمۀ ازبکستان شد.