قراقروم
قَراقُروم (Karakorum)
(یا: قَراقوروم) پایتخت ویرانۀ چنگیزخان[۱]، فرمانروای مغول، در جنوب غربی اولان باتور[۲]، بر مسیر علیای رود اورخون[۳]، در مغولستان. زمانی که چنگیزخان امپراتوری مغول[۴] را تأسیس کرد (۱۲۰۶م)، قراقروم را به‌منزلۀ پایتخت و پایگاه عملیاتی خود برگزید؛ اما شواهد نشان می‌دهد که قدمت سکونت در این منطقه به قرن ۸م بازمی‌گردد. این شهر در قرن ۱۳م مدت کوتاهی پایتخت مغولان بود، اما با گسترش فتوحات آن‌ها به‌سمت غرب، به سرکردگی قوبلای قاآن[۵]، پایتخت به چین منتقل، و قراقروم حاکم‌نشین مغولستان شد. زمانی که سلسلۀ مغول منحل شد (قرن ۱۵م)، شهر اهمیت خود را ازدست داد. محل قراقروم را دو نفر از محققین روس در قرن ۱۹ مشخص کردند. از ۱۹۴۸ تا ۱۹۴۹، ویرانه‌های شهر مزبور را هیئتی از آکادمی علوم شوروی[۶] و کمیتۀ علوم جمهوری مغولستان از زیر خاک بیرون آوردند. درحال حاضر معبد بودایی راردِنی ـ دزو در مجاورت ویرانه‌های این شهر برپاست.