قصر شاه عباس
| قَصر شاه‌عبّاس | |
|---|---|
| نام فارسی | قَصر شاه‌عبّاس |
| کشور | ایران |
| استان | سمنان |
| نام‌های دیگر | قصر بهرام |
| موقعیت | در دامنه شمالی بلندی‌های سیاه‌کوه در جنوب گرمسار |
| کاربری | سکونتگاه |
قَصر شاه‌عبّاس
(یا: قصر بهرام) بناهایی متروکه و تاریخی در دامنه شمالی بلندی‌های سیاه‌کوه در جنوب گرمسار واقع در استان سمنان. بزرگ‌ترین بنای این مجموعه قصر شاه‌عباس نام دارد که در ارتفاع ۱,۰۲۴متری احداث گردیده است. این بنا بر سر راه تاریخی و کویری اصفهان ـ کاشان ـ خوار و خراسان قرار دارد. زمان ساخت این بنا به درستی روشن نیست و به‌نظر می‌رسد که ساختمان سنگی کنونی در مکان بنایی مخروبه و باستانی ساخته شده است. سفال‌های به‌دست‌آمده از این منطقه به دوران تیموری تعلق دارد و گواه وجود این بنا پیش از دوران صفویه است. چون مرمت و تعمیر این بنا در دوران صفویه انجام شده است به قصر شاه‌عباس مشهور است. بنای بیرونی قصر چهارگوش است و چند برج، دروازۀ شمالی و جنوبی دارد. سنگ‌های نمای آن آهکی، صیقل‌شده و سفیدرنگ است که از کوه‌های اطراف استخراج شده‌اند. پیرامون قصر شش برج ساخته شده و سردر آن سنگی یکپارچه و بزرگ است. در دو سوی سردر بنا دو اتاق کوچک که ظاهراً قراول‌خانه بوده‌اند وجود دارند. محوطه‌ای وسیع با بیست اتاق کوچک در درون بنا دیده می‌شوند. در بخش شرقی نیز صحن بزرگ و ساده‌ای با تاق بلند ضربی وجود دارد و در بدنۀ غربی تالاری گشاده با شاه‌نشین و تاقچه‌هایی در پیرامون و ایوانی در جلو مشاهده می‌شود. در زیر این تالار سردابی کهن قرار گرفته است. در پشت ساختمان‌های داخل حیاط طویله‌ای بزرگ و مکانی برای پخت و پز و استراحت وجود دارد. آب مورد نیاز ساکنان این بنا به‌وسیله دو مجرای روی هم، که مجرای زیرین از لوله‌های سفالین و دیگری مانند نهری سنگی از تخته‌سنگ‌های یکپارچه و سفیدرنگ ساخته شده بود، تأمین می‌شد. آب از چشمه شاه در دامنۀ سیاه‌کوه به استخرهای بزرگ روبه‌روی بنا منتقل می‌گشت. سیستم انتقال آب و ساختمان این نهر از شاهکارهای دوران خود به‌شمار می‌رود که گردشگران و جهانگردان را شگفت‌زده می‌کند.