قضیه، ماده

قضیّه، مادّۀ

در اصطلاح منطق، کیفیت نسبت محمول به موضوع در هر قضیه. لفظی که بیانگر این کیفیّت شود جهت قضیه نام می‌گیرد. کیفیت مذکور یا وجوب (ضرورت) است، یا امتناع، یا امکان، چنان‌که در قضایای «انسان حیوان است»، «انسان، پرنده است»، و «انسان نویسنده است»، نخستین قضیه به صفت ضرورت (= وجوب)، دومین قضیه به صفت امتناع و سومین قضیه به صفت امکان متصف می‌شود. بنابراین، مادۀ نخستین قضیه ضرورت، مادۀ دومین قضیه امتناع، و مادۀ سومین قضیه امکان است. چون در قضایا به ضرورت و امتناع و امکان تصریح شود، قضیه‌ها دارای جهت (موجهه) خواهند بود.