قلعه بندر (شیراز)
قلعه بندر (شیراز)
در یک میلی شمال شرقی شیراز در مجاورت باغ دلگشا. در اصل پهندز یا پهندر بوده و رفته‌رفته به بندر تبدیل شده است. در منابع، معرب آن، فهندز و قهندز ثبت شده است. به‌صورت شه‌موبذ نیز ضبط شده است. حجاری‌هایی شبیه به حجاری‌های بناهای مرودشت دارد و در منابع قرن ۴ق از آن به‌عنوان آتشکده یاد شده است. آن را از ساخته‌های شاپور ذوالاکتاف می‌دانند و تا دورۀ مشروطیت به‌سبب مشرف بودن بر شهر، از قلعه‌های مهم شیراز بود. تیمور لنگ در یورش اول خود به ایران، در قلعه بندر اقامت داشت. در بعضی از منابع از آن به‌عنوان خزانۀ پادشاهان و در نوشته‌های سپاهان اروپایی به‌عنوان صومعۀ درویشان یاد شده است. در نزدیکی آن آثار یک قلعۀ ویرانه از دورۀ صفوی به‌چشم می‌خورد. در وسط قلعه چاهی عمیق به محیط پانزده متر و عمق بیش از ۱۰۰ متر معروف به چاه دختر و چاه دیگری با نام چاه قلعه بندر وجود دارد. نوشته‌اند که زنان زناکار را در این چاه می‌انداخته‌اند.