قهرمانی، صفر (مراغه ۱۳۰۰ـ۱۳۸۱ش)

مبارز چپ‌گرای ایرانی و از مشهورترین و قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی معاصر. در خانواده‌ای کشاورز متولد شد. در ۱۳۲۴ش و در غائلۀ فرقۀ دموکرات به رهبری پیشه‌وری در آذربایجان، به آن گروه پیوست و پس از شکست فرقه به عراق گریخت، اما در ۱۳۲۷ پس از تحمل مصایب بسیار به ایران بازگشت و در اسفند همان سال در یکی از روستاهای ارومیه دستگیر، محاکمه و به اعدام، و سپس با یک درجه تخفیف به حبس ابد محکوم شد و تا آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی در زندان‌های برازجان، قصر، اوین، کمیته و ... بیش از ۳۰سال در زندان بود. صفر قهرمانی درپی بیماری قلبی درگذشت و پیکرش در امامزاده طاهر کرج به‌خاک سپرده شد. خاطرات وی پس از مرگش به کوشش علی اشرف درویشیان، با عنوان خاطرات صفرخان، منتشر شده است.