قورچی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قورچی‌

واژه‌ای‌ مغولی‌ به‌ معنی‌ ترکش‌دار. در دورۀ‌ مغولان‌ و تیموریان، به‌ امرای‌ بزرگ‌ لقب‌ قورچی اعطاء می‌شد. در آغاز‌ صفویه‌، قورچیان‌ عشیره‌ای‌ و ایلیاتی‌ در استقرار سلطنت شاه‌ اسماعیل‌ صفوی اول‌ نقش‌ بسزایی‌ داشتند و سپاه‌ خاصی‌ را تشکیل‌ می‌دادند که‌ رئیس‌ آنان‌، قورچی‌باشی‌ بود. آن‌ها دارای‌ امتیازات‌ خاصی‌ در دربار صفویه‌ بودند، اما در حکومت‌ شاه‌ عباس‌ صفوی اول از تعداد‌ و نفوذ آن‌ها کاسته‌ شد. قورچی‌باشی‌ از لحاظ‌ مقام‌ و نفوذ پس‌ از وزیر اعظم‌ قرار داشت‌ و به‌ منزلۀ‌ وزیر جنگ‌ (امیرالامرا) به‌شمار می‌رفت‌. او سرکردۀ قاطبه ایلات و طوایف ایران بود. قورچیان‌ مسئولیت‌ حفاظت‌ از کاخ‌های‌ شاهی‌ و شخص‌ شاه‌ و اجرای‌ فرامین‌ او و ضبط‌ اموال‌ و توقیف‌ امرا و بزرگان‌ را برعهده‌ داشتند.