قیس بن سعد بن عباده
قَیْس بن سَعْد بن عُبادَه ( ـ مدینه ۶۰ق)
از اصحاب پیامبر (ص) و امام علی (ع) و امام حسن (ع). پدرش رئیس قبیلۀ خزرج بود و این ریاست به او منتقل شد. قامتی بلند داشت و بر صورتش موی نمی‌رویید، اما خوش‌سیما بود. در زمان پیامبر (ص) از سوی آن حضرت کیفردادن مجرمان را به‌عهده داشت و پس از وفات آن حضرت به مخالفان ابوبکر پیوست. در خلافت امام علی (ع) از سرداران جنگ صفّین بود و به فرمانداری مصر منصوب شد. پس از شهادت امام علی (ع) به فرماندهی سپاه امام حسن (ع) تعیین شد و تا پس از صلح به‌شدّت با معاویه ستیز کرد و سرانجام با او بیعتی صوری کرد. قیس از راویان و شاعران غدیر بوده و تا آخر عمر از ولایت امام علی (ع) و فرزندانش حمایت کرد. در اواخر دوران امامت امام حسین (ع) درگذشت.