لاروس، انتشارات
لاروس، انتشارات (Libraire Larousse)
مؤسسه انتشاراتی در پاریس برای تدوین و انتشار دانشنامه و واژه‌نامه‌های تخصصی. این مؤسسه را پیر لاروس و اوگوستین بوایه[۱] در ۱۸۵۲ تأسیس کردند و هدف آن‌ها در آن زمان انتشار کتاب‌های صرفاً آموزشی بود. این مؤسسه در ۱۸۵۶ واژه‌نامۀ نوین زبان فرانسه را منتشر کرد که سلف لاروس کوچک محسوب می‌شود. پیر لاروس پس از جدایی از بوایه دست به‌کار تدوین واژه‌نامۀ بزرگ جهانی قرن ۱۹ زد. این فرهنگ در ۱۵ جلد بین سال‌های ۱۸۶۶ تا ۱۸۷۶ و ۲ جلد پیوست آن در سال‌های ۱۸۷۸ و ۱۸۹۰ انتشار یافت. کتاب‌های مرجعی که بعدها اخلاف این بنیانگذاران منتشر کردند، جملگی، بر پایۀ این واژه‌نامه ساخته شده‌اند. واژه‌نامۀ بزرگ که در نگارش آن لاروس از شعار «ساده‌کن بی‌آن‌که به ابتذال بکشانی» پیروی کرده، ترکیبی بوده از یک لغت‌نامه و یک دانشنامه با مدخل‌های کوتاه و عمومی، با نظمی الفبایی که حاوی ریشه‌شناسی و شاهد مثال هم بود. در آغاز قرن ۲۰، زیر نظر خواهرزاده لاروس، به‌نام کلود اوژه[۲] کتاب لاروس نوین مصور در ۷ جلد، در سال‌های ۱۸۹۷ـ۱۹۰۴ و پیوست آن در ۱۹۰۷، منتشر شد که صورت روزآمدشده‌ای بود از واژه‌نامۀ بزرگ جهانی که همان شیوۀ مدخل‌های کوتاه لاروس را داشت. این اثر بیشتر به‌سبب مقالاتی که در مورد آثار هنری داشت مورد توجه قرار گرفت. در ۱۹۰۷، اوژه به انتشار پیوست‌هایی ماهانه برای این کتاب دست یازید. این ماهنامه در سال‌های ۱۹۰۷ تا ۱۹۴۰ منتشر می‌شد. با شروع جنگ جهانی دوم انتشار این نشریه متوقف شد و بار دیگر در ۱۹۴۷ انتشار آن از سرگرفته شد که تا ۱۹۵۷ ادامه داشت. کلود اوژه در فاصلۀ ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۳ لاروس قرن ۲۰ را در ۶ جلد منتشر کرد که بیشتر به‌جنگ جهانی اول اختصاص داشت. ویرایش جدید این اثر در ۱۹۴۸ـ۱۹۵۰ منتشر شد و پیوست آن نیز در ۱۹۵۴ انتشار یافت. در فاصلۀ ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۴، مؤسسۀ لاروس دایرةالمعارف بزرگ لاروس را در ۱۰ جلد منتشر کرد. ویراستار این مجموعه هم کلود اوژه بود. این دایرةالمعارف خلف سه دایرةالمعارف قبلی لاروس شد، و برای نخستین بار از تصاویر و کتابنامه‌های جامع ـ آن هم به‌طور گسترده ـ در آن استفاده شد. سایر دانشنامه‌هاي لاروس عبارت‌اند از دایرةالمعارف‌های عمومی کوچک، ازجمله لاروس برای همه: دانشنامه واژه‌نامه‌ای[۳]، در ۲ جلد، که در ۱۹۰۸ منتشر شد، که جای آن را در ۱۹۲۲ لاروس جهانی: دانشنامه واژه‌نامه‌ای گرفت. ویرایش جدید لاروس برای همه، در ۱۹۹۰ انتشار یافت. همچنین می‌توان از واژه‌نامۀ نوین زبان فرانسه نام برد که پیر لاروس در ۱۸۵۶ منتشر کرد. جانشین این اثر لاروس کوچک مصور[۴] است که زیر نظر کلود اوژه در ۱۹۰۶ منتشر شد. آخرین ویرایش این واژه‌نامه در ۲۰۰۸ منتشر شده است. علاوه بر این، لاروس تعدادی واژه‌نامۀ چندزبانه و دایرةالمعارف‌های تخصصی نیز منتشر کرده است. کتاب‌های مرجع لاروس بر روی سایت اینترنتی آن مؤسسه نیز به‌صورت مجازی قابل بازیابی است. کتاب‌های مرجع لاروس در کشورهای مختلف به‌عنوان سرمشق و الگو مورد استفاده قرار گرفته است. از آن جمله است در زبان عربی واژه‌نامۀ المنجد که براساس لاروس کوچک تدوین شده و در ایران فرهنگ فارسی معین و فرهنگ عمید که از شیوۀ لاروس پیروی کرده‌اند.