لوبلان، نیکلا (۱۷۴۲ـ۱۸۰۶)

لوبْلان، نیکُلا (۱۷۴۲ـ۱۸۰۶)(Leblanc, Nicolas)
شیمی‌دان فرانسوی. در دهۀ ۱۷۸۰، فرآیندی برای ساخت کربنات سدیم یا خاکستر قلیا(Na_۲CO_۳) از نمک معمولی یا کلرید سدیم (NaCl) عرضه کرد. خاکستر قلیا عمدتاً در صنعت و برای ساخت شیشه، ورق، صابون، و مواد شیمیایی دیگر به‌کار می‌رفت. در فرآیند لوبلان، ابتدا نمک براثر واکنش با اسید سولفوریک به سولفات سدیم تبدیل می‌شود و سپس، با گچ یا سنگ آهک (کربنات کلسیم) و زغال‌سنگ حرارت داده می‌شود تا مخلوطی از کربنات و سولفید سدیم تولید شود. کربنات حاصل را با آب از صافی می‌گذرانند و محلول زیر صافی متبلور می‌شود. این فرآیند در سراسر اروپا پذیرفته شد. لوبلان احتمالاً در دپارتمان اَندر زاده شد. در رشتۀ پزشکی درس خواند و در ۱۷۸۰، پزشک و دستیار لوئی فیلیپ ژوزف شد که در ۱۷۹۳، با لقب دوکِ اورلئان با گیوتین اعدام شد. لوبلان روش تولید خاکستر قلیا را برای کسب جایزۀ پیشنهادی آکادمی علوم فرانسه عرضه کرد (۱۷۷۵)، ولی در ۱۷۹۱، دولت انقلابی فقط اجازۀ ثبت اختراع را به او داد و سه سال بعد نیز کارخانه‌اش را توقیف کرد. در ۱۸۰۲، ناپلئون کارخانه را پس داد، امّا او هیچ پولی نداشت تا فرآیند را بازسازی کند. سرانجام، سرخورده شد و خودکشی کرد.

 

---