لپیدوس، مارکوس (۸۹ـ۱۳/۱۲پ م)
لِپیدوس، مارْکوس (۸۹ـ۱۳/۱۲پم)(Lepidus, Marcus)
دولتمرد و نظامی رومی. طرفدار یولیوس سِزار[۱] بود. در ۴۶پم کنسول و (۴۴ـ۴۶پم) ماجیستر اَکتیوم[۲] (سوارکار چیرهدست و معاون سِزار) شد. پس از قتل سِزار، با اوکتاویانوس (اوگوستوس)[۳] و مارکوس آنتونیوس[۴] دومین حکومت سه نفری روم را تشکیل داد؛ اما از آغاز، لِپیدوس ضعیفترین فرد گروه بود. ایالتهای روم بین آنان تقسیم شد و قرار شد پنج سال با یکدیگر بر کشور حکومت کنند. لپیدوس، در ابتدای جنگ داخلی پرایتور[۵] شد (۴۹پم) و سِزار پیش از حرکت بهسوی اسپانیا، ادارۀ رم را به او سپرد. لِپیدوس در ۴۸پم فرماندار هیسپانیا سیتریور[۶] (اسپانیای نزدیک) شد و در آنجا، که به پیروزی رسیده بود، با استقبال رسمی روبرو شد. پساز تشکیل حکومت مردان سهگانه[۷] دوم روم، اسپانیا و گل به لِپیدوس رسید. پس از شکست بروتوس[۸] و کاسیوس[۹] از مارکوس آنتونیوس و اوکتاویانوس در فیلیپی[۱۰] (۴۳پم)، ایالتها دوباره تقسیم گردید و افریقا به لپیدوس واگذار شد. اوکتاویانوس (۳۶پم) برای جنگ با سکستوس پومپیوس[۱۱] از او کمک خواست؛ و لپیدوس به سیسیل رفت و کوشید آن جزیره را برای خود نگه دارد. اوکتاویانوس بهسرعت او را مطیع ساخت، ارتش و ایالت را از او گرفت و او را تحت نظارت شدید به کیرکئی[۱۲] فرستاد که تا زمان مرگ همانجا ماند. او مجاز به حفظ عنوان «رهبر روحانی» یا پونتیفکس ماکسیموس[۱۳] بود که پس از مرگ سِزار (۴۴پم) بهدست آورده بود. پس از مرگ او، عنوان به اوگوستوس منتقل شد و از آن پس بهعنوان حق ویژۀ امپراتوری باقیماند.