لیوشائوچی
لیوشائوچی (۱۸۹۸ـ۱۹۶۹م)(Liu Shaoqi)
| لیوشائوچی Liu Shaoqi | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۹۸م |
| درگذشت | ۱۹۶۹م |
| ملیت | چینی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| سمت | رئیس جمهور چین (۱۹۶۰ـ۱۹۶۵م) |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
دولتمرد کمونیست چینی، رئیسجمهور چین (۱۹۶۰ـ۱۹۶۵م)، و مهمترین قربانی انقلاب فرهنگی چپگرایانه (۱۹۶۶ـ۱۹۶۹م). او سازماندهندۀ جنبش کارگری و تحصیلکردۀ مسکو و از حامیان پروپاقرص شیوۀ حکومتی شوروی، مبتنیبر ادارۀ تکحزبی و منضبط کشور، بهکارگیری نظام درجهبندی و امتیازدهی برای ایجاد انگیزه در افراد، و اولویتدادن به صنعت دربرابر کشاورزی بود. اینها با دیدگاههای مائو تسهتونگ مغایرت داشت، ولی لیو در زمان ریاستجمهوری، ۱۹۶۰ـ۱۹۶۵م، آنها را به اجرا گذاشت. او در جریان انقلاب فرهنگی برکنار شد. لیو پسر دهقانی از اهالی هونان بود و به همان مدرسهای در جانگشا[۱] میرفت که مائو در آن تحصیل میکرد. او که به سیاستهای رادیکال علاقهمند بود در ۱۹۲۰م برای مطالعۀ کمونیسم به شوروی رفت. در بازگشت به چین در ۱۹۲۱م به حزب کمونیست در شانگهای پیوست. سازماندهندۀ اتحادیههای کارگری شد، و پس از پیوستن به مائو در جمهوری سویتی[۲] (جمهوری خلق) جیانگسی، در «راهپیمایی طولانی» ۱۹۳۴ـ۱۹۳۵م شرکت کرد. با تأسیس جمهوری خلق در ۱۹۴۹م، بهسرعت تا مقام نایبرئیس حزب ترقی کرد و در ۱۹۶۰م جانشین مائو در مقام صدر (رئیسجمهوری) کشور شد. پس از شکست تجربۀ مائوئیستی «جهش بزرگ به پیش» (۱۹۵۸ـ۱۹۶۱م) در زمینۀ کمونهای کشاورزی، لیو که همکاری نزدیک با دنگ شیائوپینگ داشت، در برنامهای برای احیای اقتصاد کشور دیدگاههای او را به اجرا گذاشت؛ کمونها را برچیدند، به استفاده از خوابگاهها و غذاخوریهای جمعی پایان دادند، و بار دیگر بازارهای روستایی بهراه افتادند و قطعه زمینهای کشاورزی کمکی خصوصی پدیدار شدند. این برنامه موفق بود، ولی با افزایش شکاف بین درآمدها، آن را بازگشت به سرمایهداری قلمداد کردند. «انقلاب فرهنگی» چپگرایانه، لیو و حامیانش، «رهروان سرمایهداری»، را هدف گرفت. در اکتبر ۱۹۶۸م کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست او را «فرصتطلب، متمرّد و خائن» معرفی و محکوم کرد. وی در آوریل ۱۹۶۹م رسماً از مقام خود برکنار و از حزب اخراج شد. لیو را به کایفنگ[۳]، در استان هِنان[۴]، تبعید کردند، و او در آنجا، پس از حبسشدن در سرداب بانک متروکهای به ذاتالریه دچار شد و در نوامبر ۱۹۶۹م درگذشت. در ۱۹۸۰م، پس از بهقدرترسیدن دنگ شیائوپینگ، به لیو اعادۀ حیثیت شد. جیانگ زمین، رئیسجمهور چین، در نوامبر ۱۹۹۸م به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد لیو به ستایش از او پرداخت.