ماهاتیر بن محمد (۱۹۲۵)
ماهاتیر بن محمّد (۱۹۲۵)
سیاستمدار مالزیایی و نخستوزیر مالزی (۱۹۸۱ـ۲۰۰۳). در مقام رهبر سازمان ملی جدید مالاییهای متحد[۱]، سیاست اقتصادی «نگاه به شرق» او، با الگوبرداری از روش صنعتیشدن ژاپن، موفقیت چشمگیری یافت، ولی در ۱۹۹۷، پس از حملۀ سفتهبازان بینالمللی به نظام پولی مالزی، با نخستین چالش جدّی روبهرو شد. این وضع به برقراری تدبیرهای ریاضتی، از جمله اخراج بسیاری از کارگران خارجی از کشور، در ۱۹۹۸ انجامید. ماهاتیر محمد در ۱۹۶۴ به عضویت مجلس نمایندگان انتخاب شد؛ او که هوادار کمک اقتصادی به مالاییهای بومی و هوادار نوعی سیاست اجتماعی اسلامیتر بود، حمایت جناح جوانان تندرو حزب حاکم وقت، یعنی سازمان ملی مالاییهای متحد، را جلب کرد. از ۱۹۷۴ عهدهدار چندین منصب وزارتی بود تا اینکه در ۱۹۸۱ به نخستوزیری و رهبری سازمان یادشده رسید. در ۱۹۸۶، بار دیگر به نخستوزیری انتخاب شد، اما بخشهایی از سازمان ملی مالاییهای متحد[۲] بهسبب شیوۀ آمرانۀ رهبری وی از او جدا شدند و ماهاتیر از ۱۹۸۸ رهبری سازمان ملی جدید مالاییهای متحد را بهعهده گرفت. در ۱۹۹۴، درپی ادعای مطبوعات انگلستان مبنی بر اینکه کمکهای اعطایی به برنامۀ ساخت سد پرگائو[۳] در مالزی در ازای عقد قراردادی تسلیحاتی در ۱۹۸۸ صورت گرفته است، ماهاتیر موقتاً همۀ معاملات تجاری آینده با انگلستان را به حال تعلیق درآورد. در انتخابات ۱۹۹۵، ائتلافی که رهبری آن را سازمان ملی جدید مالاییهای متحد در دست داشت به پیروزی چشمگیری دست یافت. در پایان نوامبر ۱۹۹۹، حزب ائتلافی حاکم وی در انتخابات سراسری همچنان قدرت را در دست خود حفظ کرد، اگرچه مخالفان او که به تازگی با هم متحد شده بودند تعداد کرسیهای تحت نظارت خود را در پارلمان مالزی دو برابر کردند و اختیار دو مجلس ایالتی را نیز در دست گرفتند. ماهاتیر محمّد با انورابراهیم که از شخصیتهای مشهور سیاسی با گرایش اسلامگرایانه بود و وزارت آموزش و پرورش و سپس وزارت دارایی را در کابینه ماهاتیر محمد برعهده داشت اختلاف پیدا کرد و با وارد آوردن اتهاماتی به وی، او را راهی زندان کرد و به این وسیله او را از میدان رقابت سیاسی با خود خارج کرد. انورابراهیم چند سال بعد از زندان آزاد شد و ماهاتیر محمد نیز پس از مدتی از نخستوزیری کنارهگیری کرد.