متان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مِتان (methane)

مِتان

ساده‌ترین هیدروکربن[۱] سری آلکان‌ها[۲]. بی‌رنگ، بی‌بو، و از هوا سبک‌تر است. با شعلۀ مایل به آبی می‌سوزد و براثر مخلوط‌شدن با هوا یا اکسیژن منفجر می‌شود. بخش اعظم گاز طبیعی متشکل از متان است و در گازهای قابل احتراق و انفجاری معادن زغال‌سنگ نیز یافت می‌شود. متانِ حاصل از فساد گیاهان تولید گاز مرداب می‌کند. این گاز ممکن است خودبه‌خود آتش بگیرد و شعلۀ کم‌رنگی روی مرداب‌ها تولید کند که به تالاب‌تش (آتش مرداب) مشهور است. ۳۸ درصد از علل افزایش دمای زمین به گاز متان و اثر گلخانه‌ای حاصل از آن برمی‌گردد. وزن برابر گاز متان حدود ۶۰ تا ۷۰ برابر قوی‌تر از همان وزن دی‌اکسید کربن در به‌دام‌اندازی تشعشات خورشیدی اتمسفر عمل می‌کند و باعث گرم‌شدن زمین می‌شود. سرعت افزایش متان در اتمسفر روبه کاهش است. از ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۶، تولید آن در جهان نسبتاً ثابت بود و بر مبنای همین آمار، پایداری لایه‌های اتمسفری را تا دهه ۲۰۲۰ پیش‌بینی کرده‌اند. بنا به تخمین، پانزده درصد از کل گاز متان اتمسفر را رمه‌ها و دیگر نشخوارکنندگان و حدود بیست درصد آن را موریانه‌ها تولید می‌کنند.



  1. hydrocarbon
  2. alkane series