مثقال
مِثقال
در اصل به‌معنی اسباب اندازه‌گیری وزن، و در مفهوم واحد وزن از کهن‌ترین یکاها (آحاد). اعراب دورۀ جاهلی وزن دینار زر رومی را در دادوستد خود معیار سنجش در نظر می‌گرفتند و آن را به نام اسباب توزین خود، مثقال می‌نامیدند. وزن آن دینار زر و در نتیجه مثقال۴.۲۶۵ گرم بود. مقدار مثقال در دوره‌های مختلف و در سرزمین‌های گوناگون متفاوت بوده است؛ مثلاً، مثقال بصری و مثقال صیرفی ۲۴ نخود یا ۴.۸ گرم، و مثقال شرعی ۳.۶ گرم ذکر شده‌اند. در دورۀ حکمرانی عبدالملک بن مروان، وزن یک مثقال ۶۵.۵حبه (۴.۲۵ گرم) بود. تا پیش از رسمیت یافتن سامانۀ متری در ایران، مثقال متداول در تهران معادل ۲۴ نخود یا حدود ۴.۶۸ گرم بود. هر ۱۶ مثقال را هم برابر یک سیر در نظر می‌گرفتند.