مجارستان، انقلاب
مَجارستان، انقلاب (Hungarian Revolution)
قیام مردم مجارستان برضد استیلای شوروی در ۱۹۵۶. درپی جنگ جهانی دوم و دورهای از روی کار بودن دولتی ائتلافی، ماتیاس راکوشی[۱]، رهبر حزب کمونیست مجارستان در ۱۹۴۸، رژیمی استالینی در آن کشور برقرار کرد. در جریان ذوبشدن انجماد حاکم پس از مرگ یوسیف استالین، رهبر شوروی (۱۹۵۳)، رژیم مجارستان به سمت آزادمنشی پیش رفت و راکوشی مقام نخستوزیری را به ایمره ناج[۲] (ناگی) واگذار کرد. در ۱۹۵۵، ناج از مقام خود برکنار شد و راکوشی بار دیگر سیاستهای استالینی را از سر گرفت، ولی مخالفتها بالا گرفتند و روشنفکران کمونیست بیش از پیش خواستار اجرای اصلاحاتی شدند. در ۲۳ اکتبر پلیس مجارستان بر روی جمعیت انبوهی از دانشجویانی که به پشتیبانی از قیام ژوئن لهستانیها بهشکل مسالمتآمیز تظاهرات میکردند و به حضور سربازان شوروی در خاک مجارستان معترض بودند آتش گشود. جنگ و درگیری سراسر مجارستان را دربر گرفت و ظرف چند روز بعد انقلابیون کنترل بسیاری از مؤسسات اصلی را بهدست گرفتند. سربازان شوروی شروع به عقبنشینی کردند و ناج، که بار دیگر در ۲۴ اکتبر به نخستوزیری رسیده بود، پایان حکومت تکحزبی و بیطرفی مجارستان را اعلام کرد. سرگرمبودن جهان به بحران سوئز، و تضمین ایالات متحده امریکا در این باره که به دولت جدید مجارستان هیچگونه کمک عملی نخواهد کرد، شورویها را ترغیب نمود که بار دیگر کنترل امور مجارستان را بهدست گیرند. آنان در ۴ نوامبر حملۀ خود را آغاز کردند و ظرف چند هفته انقلاب سرکوب شد. اوضاع مجارستان درهم ریخت، دهها هزار تن کشته و زندانی شدند، و بیش از ۲۰۰هزار تن از آن کشور گریختند. اما انقلاب موجب ایجاد تغییراتی نیز شد. از نتایج مستقیم انقلاب ۱۹۵۶، آزادتر شدن امور و بهبود سطح زندگی مردم در رژیم یانوش کادار[۳] بود.