مجذوب همدانی، محمدجعفر ( ـ تبریز ۱۲۳۸ق)
مَجذوب همدانی، محمّدجعفر ( ـ تبریز ۱۲۳۸ق)
(ملقب به مجذوب علی‌شاه) از عرفا و علمای ایرانی. از ایل قراگوزلو بود. جدش، حاج عبدالله، مدتی حکومت همدان و اطراف آن را به‌دست داشت. محمدجعفر تا ۱۷سالگی در همان شهر به تحصیل مقدمات علوم پرداخت، آن‌گاه به اصفهان رفت و پنج سالی در آن‌جا به تحصیل پرداخت. در این مدت، با مولا محراب گیلانی و شیخ احمد احسائی و جز اینان مصاحبت داشت. در طریقت دست ارادت به محمدحسین اصفهانی، ملقب به حسین‌علی‌شاه، داد و آن‌گاه به محضر معصوم‌‌علی‌شاه و نورعلی‌شاه شتافت و سرانجام به خلافت حسین‌علی‌شاه رسید. مجذوب‌علی‌شاه لقب طریقتی اوست. مجذوب سپس به همدان بازگشت و به‌رغم مخالفت‌ها و حتی تکفیر شماری از علما، به گسترش آرا و تعلیمات سلسلۀ نعمة‌اللهیه در آن دیار پرداخت. زین‌الممالک احمد و میرزا مسلم ارومیه‌ای با القاب طریقتی نظام‌علی و نصرت‌علی در‌شمار ارادتمندان اویند. حاج زین‌العابدین مستعلی‌شاه نیز خلیفۀ اوست. مجذوب سرانجام در تبریز درگذشت و در مقبرۀ میرسید حمزه مدفون شد. از آثارش: مراحل‌السالکین؛ مرآت‌الحق؛ العقائدالمجذوبیة. اخیراً مجموعه‌ای از هفت رسالۀ او به‌چاپ رسیده است.