محمد ایوب خان (۱۲۷۱ـ لاهور ۱۳۳۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

محمّد اَیّوب‌خان‌ (۱۲۷۱ـ لاهور ۱۳۳۲ق)

محمّد اَيّوب‌خان‌

شـــاهزاده افغانســــتان (۱۲۷۱ـ۱۳۳۲ق)، فرزند امیر شیرعلی از سلسله بارکزایی. در سلطنت‌ کوتاه‌مدت برادرش‌، محمد یعقوب‌‌خان‌، حاکم‌ هرات‌ شد. با دستگیری‌ و خلع‌ امیر یعقوب‌خان‌ به‌دست انگلیسی‌ها، برضد آنان قیام‌ کرد و خود را پادشاه‌ افغانستان‌ خواند، اما در قندهار مغلوب سپاهیان انگلیس شد. در ۱۲۹۹ق از پسرعموی‌ خود، امیر عبدالرحمان‌ که‌ دست‌نشاندۀ‌ انگلیسی‌ها بود، شکست‌ خورد و ناگزیر به‌ ایران‌ آمد‌ و مورد ملاطفت‌ ناصرالدین‌‌شاه‌ قرار گرفت‌. در ۱۳۰۴ق به‌دنبال‌ شورش‌ غلجایی‌ها برضد عبدالرحمان‌خان‌ به‌ افغانستان‌ رفت‌ اما موفق‌ به اعادۀ سلطنت نشد و در مشهد خود را تسلیم‌ سرکنسول‌ انگلیس‌ کرد. انگلیسی‌ها او را به‌ هندوستان‌ بردند و با مستمری‌ کافی‌ تحت‌ نظر قرار دادند. از او به‌‌عنوان‌ شاهزاده‌ای‌ شجاع‌ و از قهرمانان‌ ملی‌ افغانستان‌ یاد می‌شود.