محمد ظاهرشاه (۱۹۱۴ـ۲۰۰۷)
محمّد ظاهِرْشاه (۱۹۱۴ـ۲۰۰۷)
پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۳۳ـ۱۹۷۳)، ظاهرشاه پسر محمد نادرشاه بود که در ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، پس از قتل پدرش، در ۱۹سالگی بهسلطنت نشست. در ابتدا قدرت واقعی حکومت در اختیار سه عموی با نفوذ او، محمودخان، ولیخان و هاشمخان، بود. هاشمخان که نخستوزیر بود در ۱۹۴۶/۱۳۲۴ش، بهعلت کهولت برکنار شد. در ۱۹۵۳/۱۳۳۱ش، ظاهرشاه در یک شبه کودتا با کمک ژنرال محمد داودخان، دست عموهای دیگر را از قدرت کوتاه کرد و داودخان نخست وزیر شد. ظاهرشاه اصلاحات اماناللهخان و محمد نادرشاه را ادامه داد. در جنگ جهانی دوم بیطرفی افغانستان را حفظ کرد. اگر چه ظاهراً به شریعت اسلامی پایبند بود، بعدها تغییر سیاست داد که ازجمله آن اجرای برنامۀ رفع حجاب بود. در ۱۹۵۶/۱۳۳۴ش، برنامۀ توسعۀ پنج سالهای را اجرا کرد. در زمان وی اختلافاتی بین افغانستان و پاکستان بر سر تأسیس ایالت پشتونستان بروز کرد که در ۱۹۶۱/۱۳۳۹ش، مرتفع گردید. دو سال بعد، موافقتنامهای مرزی با چین امضا کرد. ظاهرشاه در ۱۹۶۳/۱۳۴۱ش، داودخان را از نخست وزیری برکنار و قانون اساسی جدیدی در سال بعد امضا کرد. وی کوشید تا در افغانستان مشروطۀ سلطنتی برقرار کند. تعدیل قدرت در افغانستان در زمان ظاهرشاه موفق نبود و در دَه سال پایان سلطنت او (۱۹۶۳ـ۱۹۷۳/۱۳۴۱ـ۱۳۵۱ش) پنج نخست وزیر عوض شدند. در ژوئیه ۱۹۷۳/۱۳۵۱ش، هنگامی که در ایتالیا بود، محمد داودخان با کمک افسران کمونیست نیروی هوایی افغانستان کودتا کرد. محمد ظاهرشاه رهبر مذهبی افغانستان هم محسوب میشد و لقب «المتوکل علیالله» داشت. او سالها در ایتالیا بهسر برد و پس از سقوط حکومت طالبان (۲۰۰۲/۱۳۸۰ش) به کشور خود بازگشت.