محمود تارابی (قرن ۷ق)
محمود تارابی (قرن ۷ق)
صوفی مبارز ایرانی. در ۶۳۶ق بر مغولان که به بخارا تاخته بودند، شورید و رفته‌رفته پیروانی یافت. شورش تارابی در حکمرانی محمود یلواج به‌وقوع پیوست. تارابی به ادعای ارتباط با جهان غیب (پری‌خوانی) پیروان انبوهی یافت، تا جایی‌که شمس‌الدین محبوبی، که به فضل و نسب آوازه داشت، به حمایت از تارابی برخاست. محمود یلواج تصمیم به قتل تارابی گرفت، اما ترفندش عملی نشد. تارابی با پیروانش به بخارا روی آورد و مغولان گریختند. مردم به نام وی خطبه خواندند (۶۳۰ق). تارابی در ۶۳۸ق بساط حکومت قراختاییان را برچید و آل برهان را از قدرت برکنار کرد و فقیهی به نام محمد بن احمد محبوب را امارت داد. تارابی پس از نبردی که بر مغولان پیروز شد ناپدید گردید. پیروان او این گم‌شدن را غیبت پنداشتند. سرانجام بخارا به‌‌دست مغولان افتاد و شورش تارابی که درونمایۀ مذهبی داشت، فرو نشست.