مخالفت قیاس

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مخالفت قیاس

یکی از عیوب فصاحت کلمه در علم معانی. در اصطلاح آن است که قواعد دستور زبان و لغت در کاربرد کلمه، رعایت نشده باشد؛ مثلاً جمع‌بستن «عجایب» با «ها»ی جمع که خود جمعِ «عجیبه» است و نیاز به جمع‌بستن مجدّد ندارد. یا به‌کار بردن مصدر جعلی «چهچهیدن» در این مصرع: غنچه می‌چهچهد چو بلبل مست. ازنظر لغوی، کاربرد نادرست هریک از موارد زیر، مخالفت قیاس محسوب می‌شود: تخفیف مانند کاربرد «بشندی» به‌جای بشنیدی؛ تشدید مانند کاربرد «اومید» به‌جای «امید»؛ ابدال مانند کاربرد «سوات» به‌جای «سواد» یا «کوت» به‌جای «کود».