مدرس زنوزی، آقا علی (اصفهان ۱۲۳۴ـ تهران ۱۳۰۷ق)
مُدَرّس زنوزی، آقا علی (اصفهان ۱۲۳۴ـ تهران ۱۳۰۷ق)
(مشهور به حکیم مؤسس) فیلسوف و عارف ایرانی. مقدمات علوم رایج را در اصفهان فراگرفت و نزد پدر خود آقا عبدالله زنوزی بخشی از علم اصول و علوم عقلی را آموخت. پس از رحلت پدر جهت کسب علوم نقلی به عتبات عراق و سپس به تهران رفت. بهجهت درک محضر میرزا حسن نوری و ملا آقای قزوینی متناوباً به اصفهان و قزوین میرفت. بعد از پنج سال به تهران آمد و در مدرسۀ قاسمخان و سپهسالار به تدریس علوم عقلی پرداخت. مدرس زنوزی از درس سید رضی لاریجانی، حاج ملا محمدجعفر لنگرودی لاهیجی، میرزا حسن حسینی و میرزا آقا نهاوندی نیز بهره برد. وی افزون بر آنکه یکی از شارحان بزرگ حکمت متعالیه است، توانست با نوآوریهایی در مباحث اعتبارات، ماهیت، بحث هوهویت، حمل و معاد جسمانی، حرکت عقلی عصر خود را پیش بَرَد. امروزه به آراء او توجه بسیار میشود، زیرا پس از ملاصدرا از معدود متفکرانی بود که حیاتی تازه به فلسفۀ اسلامی بخشید. در محضر وی بیش از چهل تن از استادان مبرّز تربیت یافتند، ازجمله شیخ اسدالله یزدی، ملا نظرعلی طالقانی، شیخ علی نوری، میرزا طاهر تنکابنی، شیخ غلامعلی شیرازی، جلالالدین اویسی عنقا و نایب صدر مشهور به معصوم علیشاه. کتاب بدایعالحکم وی اولین کتاب در زمینۀ فلسفه تطبیقی است که در ایران تألیف شده است. از دیگر آثار اوست: سبیلالرشاد فی اثبات المعاد؛ رسالۀ حملیه؛ رسالۀ وجود رابطی؛ تعلیقه بر اسفار، شواهدالربوبیّة و المبدأ و المعاد ملاصدرا.