مذحج
مُذحَج
قبیلۀ عرب قحطانی، از نسل کهلان بن سبا و فرزندان مالک بن ادد موسوم به مذحج، مرکب از طوایف متعدد. این طوایف عبارت‌اند از بنی‌عنس که عمار یاسر از آنان بود؛ بنوسعد‌العشیره، مشتمل بر بنوجعفی/حکیمان و بنی‌صعب بن عشیره که ابونواس شاعرِ مشهور از موالی بنوجعفی و هانی بن عروه هم‌پیمان معروف مسلم بن عقیل در کوفه، از بنی‌صعب بن عشیره بود؛ بنی‌خالد موسوم به نخع، مشتمل بر بنوعبدالمدان و بنوحماس بن ربیعه. بنوحارث، مرکب از آل ابی فراس و آل مهلهل از اعراب شهر حله و بنوصهبان. مالک اشتر از نخعیان بود. به نوشته کتاب فصول‌الفخریه، طایفۀ کردان جاوان از نسل ابراهیم بن مالک اشتر بودند. کمیل بن زیاد از یاران مشهور امام اول شیعیان از این طایفه بود. مذحج‌ها در جنگ‌های عراق و فتح آن در ۱۴ق، جنگ‌های امام اول با معاویه در ۳۷ق، نهضت مختار ثقفی در ۶۶ق و چند حادثۀ مهم دیگر در قرون اول و دوم هجری شرکت داشتند.