نسطوری، مذهب
نَسْطوری، مذهب (Nestorianism)
مشرب مسیحی نسطوریوس[۱] ( ـ ح ۴۵۱م) روحانی سوری که در ۴۲۸ـ۴۳۱، بطریق[۲] قسطنطنیه[۳] بود. وی اعتقاد به سرشت دوگانۀ انسانی و الهی عیسی مسیح داشت. او را چون مدعی شد مریم[۴] فقط مادر عیسای انسان بوده و بنابراین نباید مادر خدا شمرده شود، تبعید کردند. امروزه کلیسای نسطوری[۵] در قالب جمعیتهایی کوچک در سوریه، عراق، ایران و هند بهحیات خود ادامه میدهد. نسطوریوس و پیروانش پس از آنکه شورای اِفِسوس[۶] او و تعالیمش را تحریم کرد (۴۳۱م)، سرکوب شدند و از امپراتوری بیزانس[۷] گریختند؛ به ایران کوچ کردند و یکی از مهمترین نهضتهای تبلیغی را از این پایگاه آغاز کردند. تا پایان قرن ۸م به چین و از آسیای مرکزی و افغانستان تا هند رسیدند و در قرن ۹م شاید پرجمعیتترین کلیسای مسیحی در جهان بودند. اما درپی حملۀ مغولان و تحکیم اسلام در این نواحی، جمعیت آنها کاهش یافت و اکنون حدود ۱۰۰هزار نفر است. نيز ← آسوری