مرآت البلدان

مرآت‌البُلْدان
کتابی به زبان فارسی تألیف محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (۱۲۵۹ـ۱۳۱۳ق) دربارۀ جغرافیای ایران در ۴ جلد (۱۲۹۴-۱۲۹۶ق). این کتاب که به ترتیب الفبایی تنظیم شده، نوعی فرهنگ جغرافیایی شهرها و روستاهای ایران است. مطالب مندرج در این کتاب از طریق بخشنامه‌ای فراهم آمد که دولت به حاکمان ولایت‌های ایران صادر کرد و از آن‌ها خواست با همکاری دانشمندان و علمای هر منطقه اطلاعات لازم را گرد آورند. مجموعۀ گزارش‌هایی که به تهران ارسال شد زیر نظر اعتمادالسلطنه تنظیم شد و در سا‌ل‌های ۱۲۹۴ـ۱۲۹۷ق با قطع رحلی و به‌صورت چاپ سنگی منتشر گردید. این کتاب سرشار از آگاهی‌های ارزنده درباره مناطق مختلف ایران و نیز پاره‌ای از وقایع تاریخی در دوره قاجاریه است. چاپ جدید آن به تصحیح عبدالحسین نوایی و هاشم محدث انتشار یافته است.