مراد عثمانی سوم
مُراد عثمانی سوم (۹۵۳ـ۱۰۰۳ق)
دوازدهمین سلطان عثمانی (۹۸۲ـ۱۰۰۳ق/۱۵۷۴ـ۱۵۹۵) پسر سلیم دوم. در دورۀ ولیعهدی حکمران ماگنسیا بود و پس از مرگ پدرش به استانبول رفت و بر تخت شاهی نشست. در آغاز سلطنت، همۀ پنج برادر خود را کشت. در ۹۸۴ق فاس مراکش را گرفت و به سلطۀ پرتغالی‌ها بر این منطقه خاتمه داد. همچنین طی نبردهایی با ایرانیان، تفلیس (۹۸۶ق)، آخیسکا (۹۸۷ق)، شروان و بخشی از سواحل غربی دریای خزر را بهتصرف درآورد. با کشته‌شدن وزیراعظم صوقللی محمد در ۹۸۷ق، ثبات در مرکز حکومت او از‌بین رفت. مراد پس از پیروزی در نبرد مشعل‌ها (۹۹۱ق) نفوذ خود را در قفقاز و سواحل دریای خزر گسترش داد و در ۹۹۲ق در نبردی محمد گرای دوم، خان کریمه، را اسیر کرد و کشت. سپس به فرماندهی وزیراعظم عثمان پاشا تبریز را بهتصرف درآورد و شاه عباس یکم صفوی را با تحمیل شرایطی به صلح ناگزیر کرد (۹۹۹ق). در همان سال قرارداد صلح با خاندان هاپسبورگ اتریش را تجدید کرد، اما در ۱۰۰۲ق هاپسبورگ‌ها با لغو قرارداد، عثمانیان را درگیر نبردی ۱۳ساله کردند. مراد یک سال بعد درگذشت. او پادشاهی ضعیف‌النفس، عشرت‌طلب و در عین حال صوفی‌مسلک بود. در دورۀ او نفوذ زنان حرم به اوج خود رسید. شاعران مداح خود و عارفان را می‌نواخت. آثاری به نظم و نثر فارسی و ترکی به نام و یا دربارۀ او نوشته‌اند. خط نسخ و نستعلیق را نیکو می‌نوشت و به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی شعر می‌سرود و مراد یا مرادی تخلص می‌کرد.