مرجع تقلید

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مرجع تقلید

اصطلاحی در فقه امامی به‌معنای مجتهدی که متصدی صدور فتوا می‌شود و مردم برای ادای تکالیف شرعی براساس فتوای او عمل می‌کنند. این واژه شاید برگرفته از روایتی از امام حسن عسکری (ع) باشد که در آن پس از ذکر شرایط مجتهد آمده است عوام باید از چنین کسی تقلید کنند. از شرایط مرجع تقلید عدالت و شیعه‌بودن است. مشهور فقها مرد‌بودن را هم شرط دانسته‌اند. زنده‌بودن و اعلمیت نیز به‌نظر اکثر فقها شرط است. تعیین اعلم با شهادت دو متخصص عادل ممکن می‌شود. برخی گفته‌اند عدالت مورد نظر در مرجع تقلید فراتر از عدالت لازم در امام جماعت یا شاهد است. مهم‌ترین و مورد اتفاق‌ترین اختیار مرجع تقلید صدور فتوا و تصرف در وجوهات شرعی است. به‌نظر غالب فقها وجوهات هر شخص باید به مرجع تقلیدش سپرده شود. تقلید از مجتهد در اصول دین جایز نیست. مرجع تقلید باید در امور کلی حکم دهد نه در جزئیات و مصادیق. به بیان دیگر، تشخیص مصداق و موضوع با مکلّف است نه مرجع تقلید.