مرقیون

مَرقیون (ح ۱۰۰ـ۱۶۰م)(Marcion)

مرقیون Marcion
زادروز	ح ۱۰۰م
درگذشت	۱۶۰م
محل زندگی	روم
ملیت	اهل آسیای صغیر
شغل و تخصص اصلی	روحانی مسیحی
گروه مقاله	ادیان و فرقه های غیراسلام

مؤسس فرقۀ مسیحیِ مرقیونیه. در سینوپ (در ترکیۀ کنونی) به‌دنیا آمد. پدرش احتمالاً اسقف شهر بود. در حدود ۱۴۰م به رم رفت. چند سالی بعد با کلیسای مسیحی مستقر اختلاف عقیده پیدا کرد، متهم به بدعت‌گذاری شد، و تکفیرش کردند. آن‌گاه فرقۀ مرقیونیه را، که سخت پیرو زهد و تجرّد بود، تأسیس کرد. این فرقه به‌سرعت رشد کرد تا از نظر قدرت در مقام دوم بعد از کلیسای اصلی قرار گرفت. مرقیونیه خود دارای کلیساها و سلسله‌مراتب اسقفی شد و آیین‌های غسل تعمید و عشای ربانی (بدون شراب) را برگزار می‌کرد. مرقیون عهد عتیق و تقریباً همۀ عهد جدید از‌جمله روایاتش دربارۀ معاد جسمانی را بی‌اعتبار می‌دانست و تعالیمش مبتنی بر ۱۰ رسالۀ پولُس قدیس و روایت متفاوتی از انجیل لوقا بود. اصول عقاید او شامل اعتقاد به قِدم عالم، که بعد هرموگنس حکیم یونانی آن را پروراند، و تعبیری ثنوی از ذات باری بود که خدا را به دو خدای عادل شریعت، که در عهد عتیق آفریدگار جهان بود، و خدای نیکوکار، قادر مطلقی که عیسی مسیح نمایانش ساخت، تقسیم می‌کرد. تفکر مرقیونی در غرب بالیدن گرفت و احتمالاً در حدود قرن ۴م جذب مانویت شد. آثاری از آن در شرق تا قرون میانه برجای ماند. مرقیونیه رقیب بزرگی برای کلیسای مستقر بود و با انتقاد شدید نویسندگان مسیحی ازجمله یوستینوس، ایرنایوس و ترتولیانوس روبه‌رو شد.

---