مسجدالحرام
مسجدُالحَرام Masjid al-Haram
نام مسجد بزرگ مکه، دربردارندۀ کعبه، چاه زمزم و مقام ابراهیم و مطاف و مقام و مصلای جداگانه برای هریک از چهار مذهب فقهی اهل سنّت. در قرآن کلمۀ مسجدالحرام پانزده‌بار به‌کار رفته است (بقره، ۱۱۴، ۱۴۴، ۱۴۹، ۱۵۰، ۱۸۷؛ مائده، ۲، ۹۷) و بیشتر مراد از آن مکه و کعبه است. در زمان پیامبر اسلام (ص) این مسجد دیوار نداشت و در سال ۸ق به دستور ایشان به‌صورت مسجد درآمد. در زمان عمر و عثمان خانه‌های اطراف آن را ضمیمۀ مسجد کردند و دور آن حصار کشیدند. پس از آن چندین‌بار نوسازی شد و توسعه یافت. ابن زبیر برای این مسجد سقف ساخت. این بنا به‌شکل فعلی خود در زمان سلطان سلیم دوم عثمانی ساخته شده و در این اواخر توسعۀ بیشتری یافته است. چندین در بزرگ و هفت مناره دارد. امروزه این مسجد گنجایش بیش از ۵۰۰هزار نمازگزار را دارد. مسجدالحرام از آغاز ظهور اسلام مرکز علمی اسلامی بوده و در خود مسجد و اطراف آن رواق‌هایی برای تحصیل علوم دینی ساخته‌اند.