مسجد کبود تبریز
| مسجد کبود | |
|---|---|
| نام فارسی | مسجد کبود |
| کشور | ایران |
| استان | تبریز |
| مشخصات معماری | گنبدخانه‌ای در میانه همراه با گنبدخانه ای کوچکتر |
| زمان ساخت | قرن ۹ق |
مسجد کبود تبریز
از بناهای قرن ۹ق، که یگانه کتیبۀ تاریخ‌دار موجود در آن، مورخ ۸۷۰ق است. در منابع مختلف، بانی آن را جهانشاه آق‌قُویونلو، پسر قرایوسف کمان؛ جان بیگم خاتون، همسر جهانشاه؛ یا صالحه خاتون، دختر این پادشاه، دانسته‌اند. بنای مسجد کبود، گنبدخانه‌ای در میانه دارد که از ضلع شمالی به آن وارد می‌شوند، و در‌امتداد محور ورودی و در ضلع جنوبی، به‌فضای گنبدخانۀ کوچک‌تری راه می‌برد. رواقی با پوشش طاق و تویزه، سه ضلع دیگر گنبدخانه را دربرگرفته است. این مسجد در دوره‌های مختلف، دراثر زمین‌لرزه و نیز بی‌توجهی، بسیار آسیب دید، و گنبد و طاق‌های قسمت‌های مختلف آن به‌مرور فرو ریخت. براساس توصیفات تاوِرنیه، و نادرمیرزا قاجار، دیوارها، طاق‌ها، و گنبدهای بنا پوشيده از کاشی‌های زیبا و کتیبه‌های قرآنی بوده‌اند. در دورۀ اخیر، به‌تدریج دیوارها و طاق‌های مسجد بازسازی شد و استاد رضا معماران تبریزی، گنبد اصلی آن را به‌صورت دو پوستۀ میان‌تهی بنا کرد. امروزه بیشتر تزیینات کاشی‌کاری بنا ازبین‌رفته، و فقط قسمت‌هایی از داخل بنا و سردر، و بخش‌های کمی از دیوارهای خارجی باقی مانده است.