مطلق گرایی (فلسفه)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُطلَق‌گرایی (فلسفه)(absolutism)
در فلسفه، عنوان دو رویکرد کاملاً جداگانه و متمایز؛ رویکرد اول، که با هگل[۱] پیوند دارد، به سرشت مثالی[۲] و متحول واقعیت غایی[۳] بازمی‌گردد که هگل آن را امر مطلق[۴] می‌نامید. رویکرد دوم، بر وجود حقیقت مطلق تأکید دارد و خلاصۀ آن این است که هر گزاره‌ای را اصولاً می‌توان یا صادق[۵] ‌یا کاذب[۶] ‌نامید. مطلق‌گرایی[۷] ‌به این معنای اخیر با نظریۀ خطاپذیری[۸] ‌سازگار است؛ یعنی هرچند نظریه‌ها یا صادق‌اند یا کاذب، لزوماً وسیله‌ای برای تصمیم‌گیری دربارۀ یکی از این دو گزینه در اختیار نداریم. نظریۀ‌ حقیقت مطلق را باید از پراگماتیسم[۹] ‌و ابزارگرایی[۱۰]، که حقیقت نظریه‌ها را با سودمندی یا کارایی‌شان می‌سنجند، جدا دانست.

 


  1. Hegel
  2. ideal
  3. ultimate reality
  4. absolute
  5. true
  6. false
  7. absolutism
  8. fallibilism
  9. pragmatism
  10. instrumentalism