معاهده‌ طایف

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

معاهده‌‌ی طایف (1934م)


توافقی سیاسی بین یمن و عربستان سعودی در سال 1934م برای ترک مخاصمه. عقب‌نشینی ترکان از مناطق شبه‌جزیره‌ی عربی پس از شکست در جنگ جهانی اول، این مناطق را که به رغم اشتراک در زبان و دین و فرهنگ، دارای هویت‌های تاریخی متفاوتی بودند با چالش ترسیم مرزها مواجه کرد. در خصوص منازعات مرزی میان یمن و عربستان سعودی، مشکل از زمانی آغاز شد که امام یحیی حمیدالدین پس از بیرون‌ راندن ترک‌ها از یمن در سال 1918، اقدام به یکپارچه‌سازی سرزمین یمن تحت حاکمیت دولت پادشاهی متوکلی کرد. وی توانست همه‌ی سرزمین یمن، به جز مناطقی را که در جنوب و شرق تحت اشغال انگلیس قرار داشت، تحت حاکمیت دولت خود درآورد. به موازات این حرکت، ملک عبدالعزیز ابن سعود نیز عملیات یکپارچه‌سازی سرزمین پادشاهی عربستان را آغاز کرد.

دو طرف پس از فروپاشی دولت ادریسیان که مناطق شمال تهامه و عسیر و مناطق کوهستانی نزدیک به آن‌ها را تحت سیطره داشتند، بر سر مناطق عسیر، نجران و جیزان به اختلاف برخوردند. اوج‌گیری اختلافات میان طرفین به شعله‌ور شدن آتش جنگ میان آن دو در سال 1934م انجامید. چندماه بعد نخستین گفت‌وگوها میان دو کشور شروع شد تا در نهایت دو طرف معاهده‌ی طایف را که به جنگ میان دو کشور پایان می‌داد پذیرفتند.

این معاهده در 23 ماده تنظیم شد و در آن دو طرف متعهد به برقراری صلح و دوستی و حل منازعات و اختلافات با روحیه‌ای دوستانه شدند. طرفین یکدیگر و استقلال یکدیگر را به رسمیت شناختند و متعهد شدند از هرگونه ادعایی نسبت به اراضی‌ای که این معاهده متعلق به طرف دیگر می‌داند صرف نظر کنند. مفاد بند چهارم توافق‌نامه خط مرزی میان دو طرف را معین و هرگونه زیان رساندن یا تجاوز به یکدیگر را منع می‌کند. همچنین هر دو طرف تعهد دادند که اراضی خود را پایگاهی برای اقدام عداوت‌آمیز ضد دیگری قرار ندهند.

در این قرارداد مجموعه‌ای از قواعد حاکم بر روابط میان دو کشور مورد تصریح قرار گرفته است.