مقارنه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُقارَنه (conjuction)
اصطلاحی در نجوم، در بیان موقعیتی که دو جسم آسمانی یا یک جسم آسمانی و نقطه‌ای از آسمان در یک طرف زمین قرار می‌گیرند، به نحوی که هر سه تقریباً در امتداد یک خط واقع می‌شوند. این اصطلاح به‌خصوص برای موقعیت خورشید و ماه یا خورشید و یکی از سیاره‌های منظومۀ شمسی به‌کار می‌رود. در هنگام محاق، ماه در وضعیت مقارنه یا قِران قرار دارد. خورشیدگرفتگی (کسوف) و گذر یکی از دو سیارۀ داخلی (سفلی) یعنی عُطارِد و زهره از برابر قرص خورشید در وضعیت مقارنۀ خورشید با هر یک از اجسام آسمانی یاد شده رخ می‌دهد. سیاره‌های درونی در هر دورۀ نجومی یک مقارنۀ داخلی (سفلی) و یک مقارنۀ بیرونی (علوی) دارند. سیاره‌های بیرونی از آن جهت که مدارشان بزرگ‌تر از مدار زمین است، هیچ‌گاه مقارنۀ درونی ندارند. مقارنۀ خورشید با ماه اجتماع و با یک سیاره احتراق آن سیاره نامیده می‌شود. مجاسدۀ خورشید یا سیاره، مقارنۀ آن با یکی از عقدتین (گره‌های) مدار ماه است.