مقام
مَقام
(در لغت بهمعنی جای ایستادن) در اصطلاح عرفان، مرتبهای است که سالک بدان رسد و محل استقامت او گردد. چه اگر سالکی، سلوک خود را در منزلی که در آن وارد شده، آنچنان بهنحو کمال انجام دهد، که تمامیِ حقوق آن منزل را به جای آرد، آن منزل برای او مقام، و او صاحب این مقام میگردد. در مقابل این حالت، آن است که سالک تمامیِ حقوقِ منزل را مراعات نکند، که در اینصورت آن منزل برای او حال و نه مقام میشود. شماری از نواقص عارفان را، بر سیر سریع و حالگونه در منزل پیشین حمل کردهاند. در اصطلاح علم اخلاق، مقام در برابر حال است و آن ملکهای است که در نفس آدمی راسخ شده است.