مقدمه ابن خلدون
مقدّمۀ ابن خَلْدون
کتابی در تاریخ، اقتصاد، جامعه‌شناسی و فلسفه تاریخ به عربی از ابن خلدون (۷۳۲ـ۸۰۸ق). این کتاب در اصل، مقدمۀ مبسوط و مفصل کتاب العبر و دیوان المبتداء و الخبر فی ایام العرب و العجم و البربر، معروف به تاریخ ابن خلدون است. این مقدمه در واقع بسیار مهم‌تر از اصل کتاب است. ابن خلدون دانش ابتکاری خود، یعنی موضوع «مقدمه» را عمران بشری و اجتماع انسانی دانسته و مسائل آن را بیان کیفیات و عوارض مربوط به ماهیت عمران معرفی می‌کند و آن را دانشی مستقل، نوظهور و شگفت‌انگیز می‌داند که پیش از آن کسی در آن زمینه سخن نگفته است. در این اثر مطالب متنوع مربوط به زندگی اجتماعی انسان چندان فراوان است که بسیاری از صاحب‌نظران، گاه آن را یک دایرةالمعارف دانسته‌اند. کاترمر فرانسوی در ۱۸۵۸ نخستین‌بار به‌چاپ این کتاب اقدام کرد. محمد پروین گنابادی آن را به فارسی ترجمه کرد. تاریخ ابن خلدون نیز در ۷ مجلد توسط محمد آیتی به فارسی برگردانده شده است.